آنکه در سیاست فقط معایب دیگران را می‌بیند و دایم بر آن تاکید می‌کند اما معایب خود را نمی‌بیند و یا مخفی می‌کند صادق و درستکار نیست و آینده خوبی برای کشورش رقم نخواهد زد.
در ابتدای نیمه انقلاب سال ۱۳۵۷ شاید بتوان به جرات گفت که اشتباه مخالفین حاکمیت خمینی و اسلام گرایان، و شلوغ کردن ایران تا مرحله جنگ داخلی، بدتر از عملکرد جناح حاکم بود.
سال‌ها پیش نوشتم: همه اشتباه کردیم هر دو حاکمیت و مخالفین. پس یا همه همدیگر را می‌بخشند و برای ساختن کشور کمک می‌کنند؛ و یا همه (همه جناح‌های اپوزیسیون و حاکمیت) به دادگاه بروند.
البته چنین دادگاهی برگزار نخواهد شد ولی آینده درباره همه قضاوت خواهد کرد. قضاوت من این بود که نوشتم و تاکید می‌کنم: همه هرکدام به نوعی اشتباه کردیم و اکثریت غالب ابدا هیچ درک یا دانش یا علم و یا عقل سیاسی نداشتند و نمی‌دانستند که چه می‌کنند و نتیجه کارشان به کجا خواهد کشید.
مهمترین نکته؛ نبود یک فلسفه دقیق و منطقی بود که هنوز هم ایران و همه کشورهای جهان با آن درگیر هستند و ما روزانه شاهد جنایات کوچک و بزرگ به همین دلیل هستیم. چندین دهه تلاش من ارایه چنین فلسفه‌ای بود و اکنون زمان آنست که افرادی با اتکا به آن جهان را به طرف انسانیت و صلح ببرند.
۱۲ ژولای ۲۰۲۴
۲۲ تیر ۱۴۰۳
اپسالا – سوید
فیلسوف صاحب مکتب
م. حسن بایگان
